Pandemia koronawirusa to niewątpliwie główny temat prywatnych rozmów i debat medialnych ostatniego roku. W wielu miastach ruch na ulicach jest mniejszy niż zazwyczaj, wiele punktów usługowych czy handlowych nadal jest zamknięta. Nie działają szkoły, przedszkola czy uczelnie, tak jak zazwyczaj. Zarówno małe, jak i większe przedsiębiorstwa, każdego dnia walczą o przetrwanie na rynku, a ich właściciele stawiają czoła nowym wyzwaniom i przeciwnościom. Niestabilna sytuacja finansowa firmy często wymusza na pracodawcy konieczność redukcji kosztów. Czy legalne jest obniżanie pensji pracowników na czas kryzysu?
Wynagrodzenie – kiedy może ulec zmianie?
Wynagrodzenie za pracę należy do podstawowych obowiązków pracodawcy. Jednak w warunkach kryzysu, pracodawcy mogą ratować sytuację swojej firmy, poprzez obniżkę wynagrodzenia pracowników. Jest to mniejsze zło w porównaniu do innej decyzji, takiej jak uszczuplenie liczebności załogi. Właściciele zatem obniżają pensje, obcinają premie, a czasami i zabierają służbowe samochody. Wszystko po to, by pracownicy nie powiększali szeregów osób bezrobotnych, zwłaszcza w dobie szalejącej pandemii koronawirusa na całym świecie.
Możliwość obniżenia pensji pracownikom zawarta jest w artykule 23.1a Kodeksu pracy. Na podstawie tego przepisu, właściciel firmy zawiera z załogą porozumienie, w którym określa, że będzie wypłacał mniejsze wynagrodzenie, niż to, które znajduje się w podpisanej umowie o pracę. Dotyczy to jednak wyłącznie małych firm, w których zatrudnionych jest mniej niż 20 osób i nie obowiązuje w nich układ zbiorowy. Warto też pamiętać, że porozumienie jest czasowe i może być dłuższe niż okres faktycznych trudności finansowych, jednak nie dłuższe niż 3 lata.
Wszystko musi być zgodne z prawem
W przypadku kryzysu finansowego, pracodawca na żądanie osoby zatrudnionej, jest zobowiązany, by przedstawić mu dokumenty, na podstawie których zostało obliczone wynagrodzenie. Zmiana warunków finansowych pracowników musi być uzasadniona, jednak w kodeksie pracy nie ma przyczyn, na które może się powołać pracodawca. Przyczyny mogą być różne, między innymi ekonomiczne, odwołujące się do jakości pracy czy równego traktowania.